Op woensdag 1 februari was staatssecretaris Uslu van cultuur te gast bij de Kunstenbond en de Creatieve Coalitie. De vakbond en de vertegenwoordiger van beroepsorganisaties in de culturele en creatieve sectoren steunen de intentie en initiatieven van de staatssecretaris om de arbeidsmarkt in de sector te herstellen en de positie van de maker te versterken. Dutch Directors Guild is ook aangesloten bij de Creatieve Coalitie.
Kloof tussen fair en praktijk
Ruim een week geleden kreeg Uslu, bij Eurosonic, de resultaten van een onderzoek naar fair pay in de popmuziek gepresenteerd. De uitkomst van dit onderzoek was schokkend: de kloof tussen de huidige praktijk en een redelijke fair pay norm is gemiddeld 75%.
Veel popmuzikanten werken daarmee voor minder dan de helft van het minimumsalaris. Een schrijnend voorbeeld van de slechte arbeidsmarktpositie van makers, die in alle culturele deelsectoren te zien is.
Maker moet centraal in beleid
Om de positie van makers te verbeteren is kunstenaarsbeleid nodig: cultuurbeleid waarbij de maker centraal staat. Het huidige cultuurbeleid is te eenzijdig gericht op instellingen en plaatst de – vaak flexibel werkende – makers en uitvoerenden in een afhankelijke positie.
Volgens de belangenorganisaties levert dit een kwetsbare positie op voor de werkende. Dit leidt tot slechte contracten, oneerlijke beloning, grote risico’s op ongezonde werkdruk en grensoverschrijdend gedrag. Daarnaast leidt het tot onevenredige schade bij crises, zoals bij corona en bij de stijging van energieprijzen.
Handhaving Fair Practice
Volgens de Kunstenbond en de Creatieve Coalitie zit de structurele oplossing in het concreet maken en handhaven van de breed omarmde Fair Practice Code en Code Diversiteit en Inclusie: handhaafbare afspraken over gelijke kansen, betere beloningen en eerlijke contracten.
Hierin spelen de sociale partners een belangrijke rol, maar ook de staatssecretaris. Zij heeft een voorwaardenscheppende en een regisserende taak, en kan als financier ook de naleving van deze codes afdwingen en handhaven.
Onderzoek naar fair pay verplichting
Ongeveer een jaar geleden is de sector gestart met het onderzoeken van de fair practice-kloof, oftewel het verschil tussen de fair practice normen en de huidige realiteit. Wat is er per deelsector nodig om daadwerkelijk tot fair practice te komen?
De Kunstenbond en de Creatieve Coalitie nemen deel aan ketentafels, georganiseerd door Platform ACCT, en onderzoeken een sociaal arrangement voor de culturele en creatieve sector om deze vraag te beantwoorden. Dutch Directors Guild neemt ook deel aan een van deze ketentafels.
Concrete afspraken over betere beloning en eerlijke contracten worden nu verkend. De staatssecretaris heeft, mede op verzoek van de Tweede Kamer, aangegeven te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om een eerlijke beloning verplicht te stellen bij subsidieverlening.
Inzet nieuw cultuurbestel
De Kunstenbond en de Creatieve Coalitie hebben gisteren in hun gesprek met de staatssecretaris aangedrongen op invoering van verplichtende maatregelen om fair pay en fair practice na te komen en cultuurmakers in het toekomstige beleid centraal te stellen.
Ook voor het waarmaken van andere ambities van de staatssecretaris op het gebied van cultuureducatie en – participatie is herstel van de arbeidsmarkt en verbetering van de positie van de cultuurmakers en kunstprofessionals een essentiële voorwaarde.
Bron: Kunstenbond.