;)
In 2009 bracht producent René Mendel me in gesprek met Marijke. Ze zocht een editor voor het derde deel van haar drieluik Dans voor het Leven, waarin ze balletdansers in drie fases van hun leven volgt. Ik zei ja.
Als Marijke Jongbloed in je leven stapt, stapt ze ook werkelijk in je leven. Of althans, zij neemt jou mee in haar leven. Ze pakt jou, een onderwerp of een collega, met beide handen vast en ze laat niet meer los. Venijnig, bewonderend, pislink, geestig, koddig, en uitdagend. Ze vraagt je niet zomaar om aan haar film te werken, ze vraagt jou omdat specifiek jij iets kan toevoegen aan haar manier van film maken, haar manier van leven. Vanaf het moment dat ze de montagekamer binnenstapte waren we voor altijd met elkaar verbonden.
De deur zwaaide open, Marijke had er weer veel zin in. Wilde blonde haren, rode lippenstift, goed gekleed, daar had ze over nagedacht. Het was niet zomaar een maandag. Het was een dag met Marijke.
Een andere dag, de deur zwaaide open, Marijke was woedend. Iemand – een personage uit de film, een producent, eindredacteur of filmcriticus, een vriend of vriendin – had haar zó verschrikkelijk NIET begrepen. Halverwege de ochtend herpakten we ons en ’s middags hadden we die rottige scène onder controle.
Tijdens de montage praatten we vee
l, over de film natuurlijk, maar ook over het leven (laat de producenten het maar niet horen) en tegelijkertijd was ze zeer gedisciplineerd, wist ze precies wat ze wilde en daardoor wist ik al snel waar ik in het materiaal naar moest zoeken. Onze samenwerking in de montage verliep in grote lijnen soepel hoewel je dat in de details niet zou zeggen. Als ik bijvoorbeeld opperde dat een bepaald shot net iets te kort was gesneden – wat bijna altijd andersom is – zei Marijke beslist: “Nee, maar goed dat je het te berde brengt. Want nu weet ik het zeker.” En het werkte. Het shot moest precies zo lang.
Ondertussen kreeg ik een stapeltje dvd’s van haar vorige films, die ik ook allemaal ging bekijken.
Merry Go Round over de kunstwereld in New York, Beyond Reason, over een Nederlandse vrouw die schreef met een Amerikaanse ter dood veroordeelde man. Smile & Wave, over een Nederlandse vredessoldaat in Afghanistan. En natuurlijk haar vier Fatal Reaction films, over carrièrevrouwen in verschillende wereldsteden, die niet aan de man komen.
Mij viel op dat ze zich internationaal oriënteerde. Zij als vrijgevochten vrouw die grootse werelden instapt. Zij stapte op de hoofdpersonen af, haar stem was altijd aanwezig en zij wilde het weten. In Scenes uit een Kindertijd volgde Marijke 2 ½ jaar de 9-jarige Jill, die leeft met een vader die een ernstige hersentumor heeft. “Bizar”, zei ze tegen me, “vlak daarna werd diezelfde diagnose bij mij gesteld.” Leven en film liggen dicht bij elkaar.
Haar schedel moest open en ze konden het grootste gedeelte wegsnijden. Ze beschreef me hoe dat voelde de volgende dag. “Je wordt wakker dus je leeft, maar je voelt zo’n bonken in je schedel, heeft niets met hoofdpijn te maken, een ondraaglijke dreun in je bovenpan.” Zij beschreef ook hoe ze die dreun heeft laten vervangen door de muziek van Prince. Gelukzalig lag ze in haar ziekenhuisbed met een wit verband om haar hoofd en draaide ze Purple Rain, Get Off, en Raspberry Baret. De muziek van Prince had haar mentaal door een zware periode getrokken. Volgens Marijke had Prince feitelijk haar leven gered. Dus ze had meteen een nieuw filmplan: over mensen zoals zij, mensen voor wie Prince van levensbelang is. Weer een film over een groots internationaal onderwerp en perfect bij haar passend. Ze maakte nog een film over Friese kaatsers in de oorlog en een film over de hulpverleners van kindermishandeling. Van de film over Prince is het niet meer gekomen. Helaas, want dat was ongetwijfeld een hele goede film geworden. Ze werd nogmaals geopereerd aan haar hersentumor en overleefde wederom, maar opeens belde ze op om afscheid te nemen. Uitzaaiingen in haar nekwervels. “Er zit niet meer in”, zei een zwakke stem, die insloeg als een bom.
Nu is Prince haar voorgegaan en Marijke is opgenomen in de paarse regen. Ik kwam binnen bij de crematie en het viel me meteen op dat het niet zwaar was. De kist, omringd met kaarsen en bloemen, daarnaast een mooie foto van Marijke op posterformaat en aan de andere kant de filmposter van Dans voor het Leven. Ik dacht: wel gezellig hier en stapte naar binnen. Purple Rain werd gedraaid in de extended versie. Lekker lang. Marijke, zullen we niet iets eerder wegsnijden?
Barbara Hin / editor